روانپزشک و روانشناس هر دو در حوزه مسایل روان کار می‌کنند؛ با این حال، کارکردی متفاوت دارند. اولی پزشک است و پس از فراغت از تحصیل در پزشکی عمومی، وارد رشته تخصصی روانپزشکی می‌شود و در نهایت «متخصص روانپزشکی» یا همان «متخصص اعصاب و روان» نام می‌گیرد که کلینیک روانشناسی صلح درون جز بهترین مرکز روانشناسی شمال تهران میباشد. دومی (روانشناس) در رشته‌ای از رشته‌های علوم انسانی تحصیل کرده است. روانشناسی شاخه‌های گوناگونی دارد که یکی از آنها با درمان بیماران در ارتباط است و «روانشناسی بالینی» نام دارد.
روانپزشک وظیفه «تشخیص» مشکل یا بیماری را برعهده دارد و بر اساس تشخیص، مدیریت درمان را بر عهده می‌گیرد. به بیان دیگر، او با در نظر گرفتن جهات مختلف مشکلات فرد مراجع، باید بتواند منشأ جسمانی، روانی، خانوادگی یا اجتماعی مسایل پیش‌آمده را تشخیص دهد و در صورت وجود یک بیماری، آن را از موارد مشابه تمیز دهد. او ممکن است فرد مراجع را برای انجام آزمایش تشخیصی به آزمایشگاه بفرستد یا از روش‌های نوار مغزی یا تصویربرداری تشخیصی کمک بگیرد. پس از تعیین تشخیص، او باید مناسب‌ترین شیوه یا شیوه‌های درمان را انتخاب و اعمال کند. این روش‌ها شامل تجویز دارو، اجرای روان‌درمانی یا مشاوره، و در مواردی به کارگیری دستگاه یا ابزاری برای درمان است. روانپزشک ممکن است فرد مراجع را برای اجرای آزمون‌های (تست‌های) روانشناسی یا اجرای روان‌درمانی به کارشناس ارشد یا دکتر روانشناسی بالینی ارجاع دهد و در مواردی از یاری مددکار اجتماعی یا کاردرمانگر بهره گیرد. در بسیاری از موارد بدون سود بردن از چنین تیمی، نتیجه دلخواه به دست نمی‌آید.
روانکاو کیست و روانکاوی چیست؟
روانکاو یک متخصص روانشناس یا روان پزشک است که رویکرد درمانی خود را روانکاوی انتخاب کرده است. روانکاوان باور دارند که اختلالاتی که مراجع به خاطر آن ها به درمانگر مراجعه می کند تنها روبنای بیماری هستند و مسائل اصلی بیشتر به ذهن ناخودآگاه افراد و تعارضات آن مربوط می شود. روانکاوان با بررسی گذشته افراد سعی می کنند تا این تعارضات را پیدا کرده و برای حل و فصل آن ها تلاش کنند. چرا که هرکس نسبت به محتوای ناخودآگاه ذهن خود، آگاهی ندارد. به همین خاطر روانکاو در این مسیر می تواند به فرد یاری برساند.
همان طورکه گفته شد روانکاوی تنها یکی از رویکردهای روانشناسی است و هرکسی که در حیطه روانشناسی کار می کند لزوما روانکاو نیست؛ بلکه ممکن است براساس رویکردهای دیگری فعالیت کند. از جمله سایر رویکردهای روانشناسی که امروزه به میزان بسیاری مورد استفاده قرار می گیرد می توان به رویکرد شناختی رفتاری اشاره کرد.
از فنون دیگر روانکاوی تداعی آزاد است. روانکاو از شما نمی خواهد درباره موضوعی خاص صحبت کنید بلکه از شما می خواهد که هر آنچه به ذهنتان می آید را بدون سانسور بیان کنید. حتی اگر افکارتان نامرتبط باشد یا محتوای متناسبی نداشته باشد. در روانکاوی کلاسیک روانکاو هیچ تلاشی برای جهت دادن به صحبت های شما نمی کند او باور دارد که مسیر روانکاوی باید به صورت خودکار توسط ذهن مراجع سازماندهی شود و برای سرعت بخشیدن به جلسات آن ها تنها تعداد جلسات را در هفته بیشتر می کند. در واقع تداعی آزاد در روانکاوی کلاسیک اساس روند درمان را تشکیل می داد اما امروزه رویکردهای جدید ممکن است تنها در زمان های خاصی مثلا برای تعبیر خواب های فرد از این تکنیک استفاده کنند.
تحلیل خواب
تحلیل خواب در روانکاوی به این صورت است که مراجع درباره رویاها و خواب هایی که دیده است صحبت می کند و درمانگر با استفاده از نگرش روانکاوانه به این خواب ها معنایی شخصی می دهد. این معنا در گرو شناخت ذهن ناخودآگاه بیمار، تفکرات، ترس ها و غرایز او است.
انتقال وانتقال متقابل
در روانکاوی باوری وجود دارد مبنی بر این که افراد مشکلات و تعارضات ناخودآگاه خود در دنیای بیرون را در جلسه درمان تکرار می کنند که به این فرایند انتقال گفته می شود. تجزیه و تحلیل انتقال منبع اصلی ایجاد تغییر در درمانجو محسوب می شود.
البته فرایند انتقال برای خود درمانگرنیز اتفاق می افتد یعنی ممکن است که او نیز تعارضات خود در دنیای خارج را به جلسه درمان متقل کند که به این فرایند انتقال متقابل می گویند. روانکاو تا حد امکان باید نسبت به انتقل متقابل آگاه باشد و از تداخل آن با روند درمان جلوگیری کند.
روانپزشک و روانشناس هر دو در حوزه مسایل روان کار می‌کنند؛ با این حال، کارکردی متفاوت دارند. اولی پزشک است و پس از فراغت از تحصیل در پزشکی عمومی، وارد رشته تخصصی روانپزشکی می‌شود و در نهایت «متخصص روانپزشکی» یا همان «متخصص اعصاب و روان» نام می‌گیرد که کلینیک روانشناسی صلح درون جز بهترین مرکز روانشناسی شمال تهران میباشد. دومی (روانشناس) در رشته‌ای از رشته‌های علوم انسانی تحصیل کرده است. روانشناسی شاخه‌های گوناگونی دارد که یکی از آنها با درمان بیماران در ارتباط است و «روانشناسی بالینی» نام دارد.
روانپزشک وظیفه «تشخیص» مشکل یا بیماری را برعهده دارد و بر اساس تشخیص، مدیریت درمان را بر عهده می‌گیرد. به بیان دیگر، او با در نظر گرفتن جهات مختلف مشکلات فرد مراجع، باید بتواند منشأ جسمانی، روانی، خانوادگی یا اجتماعی مسایل پیش‌آمده را تشخیص دهد و در صورت وجود یک بیماری، آن را از موارد مشابه تمیز دهد. او ممکن است فرد مراجع را برای انجام آزمایش تشخیصی به آزمایشگاه بفرستد یا از روش‌های نوار مغزی یا تصویربرداری تشخیصی کمک بگیرد. پس از تعیین تشخیص، او باید مناسب‌ترین شیوه یا شیوه‌های درمان را انتخاب و اعمال کند. این روش‌ها شامل تجویز دارو، اجرای روان‌درمانی یا مشاوره، و در مواردی به کارگیری دستگاه یا ابزاری برای درمان است. روانپزشک ممکن است فرد مراجع را برای اجرای آزمون‌های (تست‌های) روانشناسی یا اجرای روان‌درمانی به کارشناس ارشد یا دکتر روانشناسی بالینی ارجاع دهد و در مواردی از یاری مددکار اجتماعی یا کاردرمانگر بهره گیرد. در بسیاری از موارد بدون سود بردن از چنین تیمی، نتیجه دلخواه به دست نمی‌آید.
روانکاو کیست و روانکاوی چیست؟
روانکاو یک متخصص روانشناس یا روان پزشک است که رویکرد درمانی خود را روانکاوی انتخاب کرده است. روانکاوان باور دارند که اختلالاتی که مراجع به خاطر آن ها به درمانگر مراجعه می کند تنها روبنای بیماری هستند و مسائل اصلی بیشتر به ذهن ناخودآگاه افراد و تعارضات آن مربوط می شود. روانکاوان با بررسی گذشته افراد سعی می کنند تا این تعارضات را پیدا کرده و برای حل و فصل آن ها تلاش کنند. چرا که هرکس نسبت به محتوای ناخودآگاه ذهن خود، آگاهی ندارد. به همین خاطر روانکاو در این مسیر می تواند به فرد یاری برساند.
همان طورکه گفته شد روانکاوی تنها یکی از رویکردهای روانشناسی است و هرکسی که در حیطه روانشناسی کار می کند لزوما روانکاو نیست؛ بلکه ممکن است براساس رویکردهای دیگری فعالیت کند. از جمله سایر رویکردهای روانشناسی که امروزه به میزان بسیاری مورد استفاده قرار می گیرد می توان به رویکرد شناختی رفتاری اشاره کرد.
از فنون دیگر روانکاوی تداعی آزاد است. روانکاو از شما نمی خواهد درباره موضوعی خاص صحبت کنید بلکه از شما می خواهد که هر آنچه به ذهنتان می آید را بدون سانسور بیان کنید. حتی اگر افکارتان نامرتبط باشد یا محتوای متناسبی نداشته باشد. در روانکاوی کلاسیک روانکاو هیچ تلاشی برای جهت دادن به صحبت های شما نمی کند او باور دارد که مسیر روانکاوی باید به صورت خودکار توسط ذهن مراجع سازماندهی شود و برای سرعت بخشیدن به جلسات آن ها تنها تعداد جلسات را در هفته بیشتر می کند. در واقع تداعی آزاد در روانکاوی کلاسیک اساس روند درمان را تشکیل می داد اما امروزه رویکردهای جدید ممکن است تنها در زمان های خاصی مثلا برای تعبیر خواب های فرد از این تکنیک استفاده کنند.
تحلیل خواب
تحلیل خواب در روانکاوی به این صورت است که مراجع درباره رویاها و خواب هایی که دیده است صحبت می کند و درمانگر با استفاده از نگرش روانکاوانه به این خواب ها معنایی شخصی می دهد. این معنا در گرو شناخت ذهن ناخودآگاه بیمار، تفکرات، ترس ها و غرایز او است.
انتقال وانتقال متقابل
در روانکاوی باوری وجود دارد مبنی بر این که افراد مشکلات و تعارضات ناخودآگاه خود در دنیای بیرون را در جلسه درمان تکرار می کنند که به این فرایند انتقال گفته می شود. تجزیه و تحلیل انتقال منبع اصلی ایجاد تغییر در درمانجو محسوب می شود.
البته فرایند انتقال برای خود درمانگرنیز اتفاق می افتد یعنی ممکن است که او نیز تعارضات خود در دنیای خارج را به جلسه درمان متقل کند که به این فرایند انتقال متقابل می گویند. روانکاو تا حد امکان باید نسبت به انتقل متقابل آگاه باشد و از تداخل آن با روند درمان جلوگیری کند.
سوالات برای طلاق